DZIURAWIEC ZWYCZAJNY

Hypericum perforatum


1.Opis rośliny
Roślina wieloletnia dorastająca od 30 do 100 cm, w górnej części łodyżki tworzy naprzemianległe rozgałęzienia zakończone złocisto-żółtymi kwiatami. Ma balsamiczny zapach, gorzkawy smak, a sok po roztarciu liści barwi skórę na czerwono.
Jest to najpopularniejsze na półkuli północnej ziele znane w Polsce jako: ziele świętojańskie lub św. Jana (bo zakwita najczęściej 
w porze nadejścia lata), krzyżowe ziele (jego liście ułożone naprzeciwlegle tworzą krzyż), postrzelon, ruta polna, a nazwa dziurawiec wzięła się od liści, które pod światło wyglądają jak podziurawione. Te małe, czarne otworki na listkach to zbiorniczki zawierające olejek lotny.
Na świecie występuje około 200 gatunków dziurawca, w Polsce 7, 
z czego w lecznictwie wykorzystuje się tylko jeden, właśnie dziurawiec zwyczajny. Ze znalezisk biskupińskich wiemy ,ze już w tamtym okresie był rośliną znaną i stosowaną w lecznictwie. Polecali go już Hipokrates ( V-IV w p.n.e.)i Paracelsus (1493-1541).
Dziurawiec pospolity rośnie w miedzach, na łąkach, polach, w zaroślach.
2.Zbiory i suszenie
W lecznictwie wykorzystuje się ziele, pędy i kwiaty.
Roślinę zbieramy dwukrotnie w ciągu roku, w końcu czerwca i na początku lipca oraz od początku września.
Nie zbieramy kwiatostanów przekwitniętych, z brunatnymi kwiatkami 
i torebkami nasiennymi, gdyż nie posiadają one żadnych wartości.
Suszymy dziurawiec w luźnych pęczkach lub rozłożony, w miejscach zacienionych i przewiewnych. Rozkładamy go do suszenia jak najszybciej, gdyż szybko się zaparza.
3.Zastosowanie
Właściwościowi lecznicze dziurawca uwarunkowane są składem gleby na jakiej roślina rośnie i proporcjami rożnych składników leczniczych: związków barwnych,olejku, garbników, soli mineralnych, karotenów, wit. A i C, saponinów.

  • przetwory z dziurawca stosuje się w kamicy moczowej, w zmniejszonym wydalaniu moczu, w skazie moczanowej. Dziurawiec swoje moczopędne właściwości zawdzięcza flawonoidom, a zwłaszcza substancji o nazwie hiperozyd. Dzięki nim dziurawiec zwiększa o 15 do 30 proc. dobową ilość wydalanego moczu.
  • stosuje się w stanach zapalnych i skurczowych dróg żółciowych, zastoju żółci w pęcherzyku żółciowym, początkowych objawach kamicy żółciowej oraz osłabieniu czynności wątroby; poprawia przemianę materii; stosuje się w biegunce i nieżycie żołądka.
  • ma zastosowanie w stanach wyczerpania nerwowego, niepokoju, w leczeniu depresji, melancholii, bezsenności i migreny.
  • ma działanie antyseptyczne i antybakteryjne, aktywne nawet wobec gronkowca złocistego; zewnętrznie stosuje się na wrzody, odmrożenia, oparzenia, w zapaleniu gardła, jamy ustnej w postaci alkoholowego lub olejowego wyciągu ze świeżych kwiatów. Łagodzi zapalenie dziąseł, likwiduje nieprzyjemny zapach z ust, wspomaga leczenie odsłoniętych szyjek zębowych. 
  • stosuje się pomocniczo w zapaleniu stawów i gośćcu stawowym
  • jako roślina barwiarska, w zależności od zaprawy barwi tkaniny na żółty, zielony, różowy, czerwony i czarny kolor.
  • jest składnikiem gorzkich nalewek




Napar:15-25 g suszonego ziela na 2 szklanki wody; pijemy 2-3 razy dziennie przed jedzeniem lub zaparzamy na około 20-30 min świeże kwiaty i popijamy zamiast herbaty.

Nalewka: 10 dag ziela zalać 1/2 litra alkoholu 70%, Po tygodniu przecedzić. Pić z rozcieńczoną wodą.

Hiperycyna barwi napar z dziurawca na czerwono i zwiększa wrażliwość na światło słoneczne, dlatego przyjmując preparaty zawierające dziurawiec należy unikać przebywania na słońcu (szczególnie latem), by nie ulec poparzeniom i porażeniu słonecznemu!

2 komentarze:

  1. Super, słyszałam kiedyś właśnie o tym dziurwacu, ale to tylko tak krótko i nigdy jakoś się tym bardziej nie zainteresowałam.

    OdpowiedzUsuń